ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ
Ευαισθητοποιημένη και Εξατομικευμένη Προσέγγιση
Η Μαιευτήρας - Χειρουργός- Γυναικολόγος Γκανίδου Μαρία παρέχει υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες σε όλο το φάσμα του τομέα της μαιευτικής και της γυναικολογίας.
-
HPV
Οι HPV (Human Papilloma Viruses – Ιοί των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων) είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών που προσβάλλουν γυναίκες και άνδρες. Έχουν περιγραφεί περισσότεροι από 150 διαφορετικοί γονότυποι HPV. Κατατάσσονται με βάση τη διαφορετικότητα στο DNA τους και ονομάζονται με αριθμούς (πχ HPV6, HPV11, HPV16 κλπ.).Οι συνήθεις στόχοι των HPV είναι το δέρμα και οι βλεννογόνοι του κατώτερου γεννητικού συστήματος, της περιοχής του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα.Οι τύποι των HPV που προσβάλλουν το γεννητικό σύστημα, είναι περίπου 40 και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε χαμηλού και υψηλού κινδύνου ανάλογα με τον κίνδυνο για καρκινογένεση. Τα οξυτενή κονδυλώματα οφείλονται στους HPV χαμηλού κινδύνου, οι καρκίνοι δημιουργούνται από τους HPV υψηλού κινδύνου.Η διάγνωση της μόλυνσης από HPV είναι οι εξής: α) Ο άμεσος εντοπισμός της μόλυνσης κατά την οποία γίνεται ανίχνευση του DNA των HPV με μοριακές τεχνικές, συνήθως σε κύτταρα που συλλέγονται από τον τράχηλο της μήτρας, και β) Η έμμεση διάγνωση, με ανεύρεση αλλοιώσεων από HPV. Οι αλλοιώσεις από HPV μπορεί να είναι εμφανείς με το γυμνό μάτι (πχ. οξυτενή κονδυλώματα). Τις πιο πολλές φορές όμως οι αλλοιώσεις δε φαίνονται με το γυμνό μάτι, στην απλή κλινική εξέταση (είναι υποκλινικές) και η διάγνωση γίνεται έμμεσα, όταν ανευρίσκονται κύτταρα με λοίμωξη από HPV (στο τεστ Παπανικολάου) ή όταν ανευρίσκονται αλλοιώσεις κατά την ιστολογική εξέταση μιας βιοψίας (που συνήθως λαμβάνεται στην κολποσκόπηση).Οι μολύνσεις από HPV είναι πολύ συχνές, αλλά οι καρκίνοι είναι σχετικά σπάνιοι. Αυτό γίνεται, γιατί στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο ιός καταστέλλεται από τον οργανισμό μας χωρίς να χρειαστεί να κάνουμε κάτι. Σε λίγες περιπτώσεις δημιουργείται πρόβλημα, πιο συχνά στον τράχηλο της μήτρας. Είναι κάτι, που συνήθως συμβαίνει αρκετά χρόνια μετά τη μόλυνση, επειδή το αμυντικό μας σύστημα δε μπόρεσε να καταστείλει την ενεργό λοίμωξη από κάποιον ογκογόνο HPV. Στις περιπτώσεις όμως αυτές εμφανίζονται πρώτα προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας και μετά ο καρκίνος. -
ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ
Τα αντισυλληπτικά χάπια κυκλοφορούν για περισσότερα από 50 χρόνια, προσφέροντας υψηλού επιπέδου προστασία από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Aποτελούν μελετημένα και αρκετά ασφαλή φάρμακα. Είναι μια πολύ αξιόπιστη αντισυλληπτική μέθοδος, με ποσοστά επιτυχίας που φτάνει, με τη σωστή χρήση, το 99,5%. Περιέχουν ορμόνες, παρόμοιες με αυτές που παράγονται φυσιολογικά από το οργανισμό.Εκτός από την αντισύλληπτική τους δράση, είναι πολύτιμος σύμμαχος της γυναίκας, καθώς παρουσιάζουν και άλλες ευεργετικές δράσεις, όπως:- μειώνουν την εμφάνιση καρκίνου του ενδομητρίου (60%)
- μειώνουν την εμφάνιση καρκίνου των ωοθηκών (40%)
- ρυθμίζουν τον εμμηνορυσιακό κύκλο
- μειώνουν τα δυσμηνορροικά συμπτώματα που εμφανίζονται πριν από την περίοδο
- εξαφανίζουν τους πόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου
- μειώνουν την ακμή και την αυξημένη τριχοφυΐα
- προστατεύουν από την ανάπτυξη κύστεων στην ωοθήκη
- προστατεύουν από τις αιμορραγίες της μήτρας
- βελτιώνουν το μεταβολισμό της ινσουλίνης
- αυξάνουν την HDL («καλή» χοληστερόλη) και μειώνουν την LDL («κακή» χοληστερόλη)
- περιορίζουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Όμως, όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και τα αντισυλληπτικά έχουν ενδείξεις και αντενδείξεις. Επομένως δεν είναι κατάλληλα για όλες τις γυναίκες. Απόλυτη αντένδειξη έχουν οι γυναίκες με ιστορικό θρομβώσεων, με προβλήματα από το ήπαρ ή την καρδία, με καρκίνο μαστού και αυτές που λαμβάνουν αντιεπιληπτική αγωγή. Σχετική αντένδειξη παρουσιάζουν οι γυναίκες που είναι πάνω από 35 ετών, που καπνίζουν ή έχουν προβλήματα υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη, κατάθλιψη, ημικρανίες. Αυτές μπορούν να πάρουν αντισυλληπτικά, αν είναι απαραίτητα, αφού αναλυθούν οι πιθανοί κίνδυνοι. Επιπλέον παρουσιάζουν και αρκετές παρενέργειες, όπως: κεφαλαλγία, ναυτία, ενόχληση στους μαστούς, μείωση της libido κλπ. Απαραίτητη είναι η λήψη σωστού και πλήρους ιστορικού από τον γυναικολόγο. Άλλωστε, κάθε γυναίκα είναι ξεχωριστή, με διαφορετικές ανάγκες, και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εξειδικευμένη περίπτωση από το ιατρό της, ο οποίος θα της προτείνει το κατάλληλο χάπι ή κάποια άλλη εναλλακτική αντισυλληπτική μέθοδο -
ΑΠΟΒΟΛΗ (ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗ ΚΥΗΣΗ)
Αποβολή είναι η απώλεια μιας εγκυμοσύνης τις πρώτες 20 εβδομάδες. Περισσότερες από 80% των αποβολών συμβαίνουν μέχρι τις 12 εβδομάδες. Σε αυτές τις αποβολές δεν περιλαμβάνονται οι κυήσεις που χάνονται πριν από το θετικό τεστ εγκυμοσύνης.
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι 40% έως 60% των γονιμοποιημένων ωαρίων αποβάλλονται πριν γίνει τεστ εγκυμοσύνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις η περίοδος έρχεται κανονικά.
Αιτίες αποβολών:- Χρωμοσωμιακές Ανωμαλίες (50% με 80% των αποβολών του 1ου τριμήνου)
- Ορμονικές διαταραχές (υπέρ ή υπόθυρεοειδισμός, αντιφωσφολιπιδαιμικό σύνδρομο, αυτοάνοσα νοσήματα κ.α)
- Αυξημένη ηλικία της μητέρας
- Ιστορικό καθ’έξιν αποβολών
- Σακχαρώδης Διαβήτης
- Ορμονικές Ασθένειες
- Συγγενείς διαμαρτίες μήτρας
- Ανεπάρκεια τραχήλου
- Λοιμώξεις (τοξόπλασμα, ερυθρά, μεγαλοκυτταροϊός κ.α)
- Λήψη φαρμάκων
Συμπτώματα αποβολής:- Μεγάλη αύξηση των κολπικών εκκρίσεων ή αιμορραγία συνήθως είναι τα πρώτα συμπτώματα αποβολής. Έχετε υπόψη σαν ότι μια στις τέσσερις εγκυμοσύνες έχουν αιμορραγία στο 1ο τρίμηνο και παρόλα αυτά μόνο το 50% αποβάλλεται, ενώ οι υπόλοιπες συνεχίζουν και ολοκληρώνονται γεννώντας ένα υγιές μωρό.
- Κοιλιακός πόνος που έχει τη μορφή του πόνου περιόδου ή άλλες φορές είναι πιο δυνατός σαν κράμπα και αντανακλά χαμηλά στη μέση πίσω μπορεί να είναι σύμπτωμα αποβολής. Ο συνδυασμός της αιμορραγίας με τον πόνο αυξάνουν τις πιθανότητες αποβολής.
Η γυναικολογική εξέταση, ο υπερηχογραφικός έλεγχος και ο βιοχημικός έλεγχος (μέτρηση της χοριακής γοναδοτροπίνης) θέτει τη διάγνωση της αποβολής. -
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ
Στον 3ο μήνα και συγκεκριμένα μεταξύ 11ης έως και 13ης εβδομάδας κυήσεως πραγματοποιείται το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας, στο οποίο, εκτός από την ανατομία του εμβρύου, μετράται το πάχος του υγρού που βρίσκεται κάτω από το δέρμα στον αυχένα του εμβρύου.
Αν αυτό βρεθεί αυξημένο, τότε υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για σύνδρομο Down.
Η πιθανότητα είναι μεγαλύτερη σε γυναίκες προχωρημένης ηλικίας.
Η Αυχενική Διαφάνεια είναι μια μέθοδος πληθυσμιακού ελέγχου (screening test) και όχι μέθοδος διάγνωσης!
Η ευαισθησία του υπερηχογραφήματος για την ανίχνευση του συνδρόμου Down είναι περίπου 80%.
Σε συνδυασμό με τον προσδιορισμό στο αίμα της εγκύου γυναίκας δύο πρωτεϊνών, της PAPP-Α και της ελεύθερης β χοριακής γοναδοτροπίνης (PAPP-A test) αυξάνεται η ευαισθησία της μεθόδου ανιχνεύσεως εμβρύων με Σ.Down.
Το αποτέλεσμα εκφράζεται με μια πιθανότητα. Σαν όριο, αυθαίρετα, έχει οριστεί το 1/300. Εάν το αποτέλεσμα του PAPP-A test προσδιορίσει υψηλό κίνδυνο εμφάνισης κάποιας ανωμαλίας (πχ. 1/100), τότε συστήνεται στη γυναίκα να υποβληθεί σε μια επεμβατική εξέταση (βιοψία χοριακής λάχνης ή αμνιοπαρακέντηση) που παρέχει με ακρίβεια τη διάγνωση της ύπαρξης ή όχι χρωμοσωμικών ανωμαλιών. -
ΜΗΤΡΟΡΡΑΓΙΑ
- Οργανικές:
Πολύποδες, ινοµυώµατα, αδενοµύωση, υπερπλασία του ενδοµητρίου, επιπλοκές κύησης.
- Ορµονικές:
Είναι οι πιο συχνές αιτίες µητρορραγίας στις έφηβες και στις γυναίκες άνω των 40 ετών. Πρόκειται για διαταραχή του άξονα (υποθάλαµος, υπόφυση, ωοθήκες, ενδοµήτριο) που ρυθµίζει τη λειτουργία των ορμονών. Μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, ακόµη και σε στρες και εξαντλητικές δίαιτες.
- Εξωγενείς παράγοντες:
Εξωγενής λήψη ορµονών και φαρμάκων, χρήση ενδοµητρικών σπειραµάτων/σπιραλ (ιδιαίτερα τους 2-3 πρώτους µήνες της εισαγωγής).
- Κακοήθειες:
Καρκίνος του ενδοµητρίου, καρκίνος του τραχήλου, ορισμένοι όγκοι των ωοθηκών και σπανιότερα των σαλπιγγών µπορεί να προκαλέσουν µητρορραγία.
Κάθε γυναίκα που βρίσκεται στην εμμηνόπαυση και παρουσιάζει αίμα από τον κόλπο είναι απαραίτητο να επισκεφθεί το γυναικολόγο για διερεύνηση της μητρορραγίας! - Οργανικές:
-
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ
- 5η εβδομάδα κύησης
- Θετικό τέστ κυήσης
- Οδηγίες για την εγκυμοσύνη
- Χορήγηση συμπληρώματων διατροφής (φυλικό οξύ, μαγνησίο κτλ.)
- 6η - 7η εβδομάδα κύησης
- Διακολπικό υπερηχογράφημα για έλεγχο θέσης του εμβρυικου σάκου, αριθμό εμβρύων και καρδιακής λειτουργίας
- Δίνονται όλες οι αιματολογικές εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου
- 9η -10η εβδομάδα κύησης
Κοιλιακό υπερηχογραφήματος και έλεγχος του προγεννητικού ελέγχου- 12η εβδομάδα κύησης
Υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας και PAPP-A test.- 14η – 15η εβδομάδα κύησης
Προσδιορισμός του φύλου του εμβρύου- 17η εβδομάδα κύησης
Υπερηχογράφημα, αιματολογικός έλεγχος και Α-τεστ (παλαιότερη μέθοδος διάγνωσης συνδρόμων που όμως έχει ακόμα αξία και πολλές φορές σε συνδυασμό με την αυχενική διαφάνεια δίνει αρκετά συμπληρωματικά στοιχεία για την κατάσταση του εμβρύου- 22η εβδομάδα κύησης
Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου- 26η εβδομάδα κύησης
Υπερηχογράφημα, αιματολογικές εξετάσεις – καμπύλη σακχάρου- 29η εβδομάδα κύησης
Έλεγχος ανάπτυξης του εμβρύου, ενημέρωση για τα βλαστοκύτταρα, έναρξη μαθημάτων ανώδυνου τοκετού- 32η εβδομάδα κύησης
Υπερηχογράφημα ανάπτυξης – Doppler- 35η εβδομάδα κύησης
- Υπερηχογράφημα ανάπτυξης
- Λήψη καλλιέργειας κολπικού εκκρίματος για Β αιμολυτικό στρεπτόκοκκο
- 37η εβδομάδα κυήσης
Αναμονή έναρξης τοκέτου- 40η εβδομάδα κύησης
Πρόκληση τοκετού -
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ
To Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι το σύνδρομο στο οποίο η γυναίκα έχει δύο από τα τρία ευρήματα:- Υπερηχογραφικά τεκμηριωμένη πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών
- Διαταραχές εμμηνορρυσίας (όλιγο ή/και ανωοθυλακιορρηξία)
- Υπερανδρογοναιμία ( Ακμή ή/και υπερτρίχωση ή ασυμπτωματική υπερανδρογοναιμία βιοχημικά τεκμηριωμένη).
Η διάγνωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών στηρίζεται στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και η εργαστηριακή διερεύνηση γίνεται με το υπερηχογράφημα για τη μελέτη των ωοθηκών και αιματολογικές εξετάσεις ώστε να εντοπιστούν οι ορμονικές και βιοχημικές διαταραχές. Πρέπει επίσης να ελέγχεται η αρτηριακή πίεση και το βάρος.
Τα κύρια συμπτώματα είναι τα εξής:- ακανόνιστη έμμηνος ρύση ή ακόμα και απουσία περιόδου
- ακανόνιστη ωορρηξία ή και καθόλου ωορρηξία
- μειωμένη γονιμότητα: δυσκολία στη σύλληψη, αποβολές
- ανεπιθύμητη έντονη τριχοφυΐα στο σώμα ή στο πρόσωπο
- Λιπαρό δέρμα, ακμή
- Λεπτά μαλλιά ή απώλεια μαλλιών από την κεφαλή (αλωπεκία)
- Προβλήματα βάρους: υψηλό βάρος, απότομη αύξηση βάρους, δυσκολία στην απώλεια βάρους
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Αυξημένη χοληστεριναιμία, αρτηριακή υπερταση
Το σύνδρομο επηρεάζει τις γυναίκες με ποικιλότροπα, επομένως όλες οι γυναίκες δεν έχουν όλα τα παραπάνω συμπτώματα. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν ήπια συμπτώματα, ενώ άλλες μπορεί να έχουν περισσότερα συμπτωμάτα και σε πολύ έντονη μορφή. -
ΤΕΣΤ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Αφορά τη λήψη κυττάρων από την επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας και τα άνω τμήματα του κόλπου.
Το δείγμα στη συνέχεια ελέγχεται από τον κυτταρολόγο στο μικροσκόπιο για πιθανές ανωμαλίες και προκαρκινικές αλλοιώσεις.
Είναι μια ανώδυνη εξέταση.
Μετά την εξέταση η γυναίκα κάποιες φορές μπορεί να παρατηρήσει λίγες σταγόνες αίματος που προέρχεται από το σημείο λήψης του δείγματος.
Κάθε σεξουαλικώς ενεργή γυναίκα θα πρέπει να υποβάλλεται σ’ αυτήν την εξέταση 1 φορά ετησίως. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι απολύτως φυσιολογικό, που σημαίνει ότι έχουν βρεθεί κάποια άτυπα τραχηλικά κύτταρα, τότε ανάλογα με το αποτέλεσμα θα πρέπει να ακολουθήσουν περαιτέρω εξετάσεις (όπως: επανάληψη του Τεστ Παπανικολάου σε 3 - 6 μήνες, κολποσκόπηση, βιοψία τραχήλου, ταυτοποίηση και τυποποίηση του ιού HPV (Ηuman Papilloma Virus). -
ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Β’ ΕΠΙΠΕΔΟΥ
Στη συνεδρία αυτή, που πραγματοποιείται περίπου στις 22 εβδομάδες της κύησης, εξετάζεται κάθε μέλος του σώματος του εμβρύου με συγκεκριμένες μετρήσεις και συγκρίνεται με υπάρχουσες μετρήσεις.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, του προσώπου, της σπονδυλικής στήλης, της καρδιάς, του στομάχου, του εντέρου, των νεφρών και των άκρων.
Υπάρχουν ανωμαλίες στη διάπλαση που ανιχνεύονται σε ποσοστό άνω του 90% (πχ ανεγκεφαλία, δισχιδής ράχη) και ανωμαλίες που δύσκολα ανευρίσκονται (πχ. μεγάλες καρδιακές ανωμαλίες).
Ωστόσο με τα σημερινά δεδομένα το υπερηχογράφημα β’ επιπέδου είναι το πιο χρήσιμο διαθέσιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της εγκυμοσύνης.
Σύμφωνα με διεθνή δεδομένα, το υπερηχογράφημα β-επιπέδου μπορεί να διαγνώσει μείζονες ανωμαλίες σε ποσοστό 73,7% και ελάσσονες σε ποσοστό 55%. Επομένως δε μπορεί να διαγνώσει τα πάντα.
Είναι λοιπόν σημαντικό να γνωρίζουμε αυτές τις πληροφορίες για να ξέρουμε τι να προσδοκούμε από την κάθε μια εξέταση!
Επιπλέον, στο υπερηχογράφημα β-επιπέδου μπορεί να μετρηθεί το μήκος του τραχήλου της μήτρας έτσι ώστε να διαγνωστούν έγκαιρα οι γυναίκες εκείνες που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο τοκετό. Επίσης με τον προσδιορισμό της θέσης του πλακούντα μπορεί να προληφθεί μια αιμορραγία, ενώ με τον προσδιορισμό της ροής του αίματος στις μητριαίες αρτηρίες, μπορεί να επισημανθούν εγκαίρως μητέρες με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση αυξημένης αρτηριακής πίεσης και προεκλαμψίας.